48 κεράκια για τα γενέθλια του θρυλικού ΠΑΣ

Γενέθλια έχει σήμερα ο ΠΑΣ Γιάννινα, καθώς ιδρύθηκε στις 8 Ιουλίου 1966. Ο πρώτος μεγάλος σταθμός της ιστορίας του είναι η άνοδος για πρώτη φορά στην Α' Εθνική το 1974. Στο φωτογραφικό στιγμιότυπο του Βαγγέλη Σταμούλη φίλαθλοι έχουν στους ώμους τον Χουάν Μοντέζ πανηγυρίζοντας αυτή την επιτυχία. Πιο μπροστά είναι ο Κώστας Νικολαίδης που είχε αποκτηθεί από την ΑΕΚ

Τα στοιχεία είναι από την ιστορική έρευνα της εφημερίδας "Ηπειρωτικός Αγών" που σε 96 συνέχειες το 2007 και με σειρά αφιερωμάτων στα μετέπειτα χρόνια φώτισε σε πολλά σημεία την ιστορική πορεία του θρυλικού "Άγιαξ της Ηπείρου".

«Γενέθλια» έχει σήμερα ο ΠΑΣ Γιάννινα, καθώς κλείνει 48 χρόνια παρουσίας στο ελληνικό ποδόσφαιρο. Ιδρύθηκε στις 8 Ιουλίου 1966, αφού την ημέρα εκείνη δημοσιεύθηκε στο Πρωτοδικείο Ιωαννίνων η υπ’ αριθμό 366/1966 απόφαση με την οποία εγκρίθηκε το καταστατικό του νέου συλλόγου με την επωνυμία «Πανηπειρωτικός Αθλητικός Σύλλογος – ΠΑΣ Γιάννινα». Από τη μέρα εκείνη στα Γιάννινα έπαψαν να υπάρχουν οι παλιές ομάδες Ατρόμητος, Αβέρωφ, Ολυμπιακός και υπήρχε μόνο ο ΠΑΣ. Μια ομάδα που σε λίγα χρόνια έγινε μια μεγάλη ποδοσφαιρική δύναμη της περιφέρειας φτάνοντας το 1974 για πρώτη φορά στην Α’ Εθνική. Και μέχρι το 1984 που επήλθε ο πρώτος υποβιβασμός που ήταν και η αρχή των πέτρινων χρόνων, στο μπαράζ με τον Πανιώνιο στη Λάρισα, ο ΠΑΣ Γιάννινα που έγινε ο «Άγιαξ της Ηπείρου» λόγω του σύγχρονου ποδοσφαίρου που έπαιζε, έγραψε χρυσές σελίδες δόξας στην ιστορία του.

Ας δούμε όμως πως φτάσαμε στην τελική συγχώνευση και στην ίδρυση του ΠΑΣ στις 8 Ιουλίου 1966. Από πολύ παλιά υπήρχαν στα Γιάννινα τρεις ομάδες, ήτοι Ατρόμητος, Αβέρωφ και Ολυμπιακός. Η αντιπαλότητα των δύο πρώτων ήταν σε πολύ μεγάλο βαθμό και οι μεταξύ τους αναμετρήσεις στα Γιάννινα προκαλούσαν τεράστιο ενδιαφέρον των φιλάθλων. Όμως οι διακρίσεις ήταν ελάχιστες και δεν υπήρχε η δυναμική για παραπάνω, αφού όνειρο όλων ήταν η Α’ Εθνική. Από τις αρχές της δεκαετίας του ’60 άρχισαν οι συζητήσεις για συγχώνευση, καθώς υπήρχαν και παράγοντες που έβλεπαν μακριά, διαισθανόμενοι ότι ποτέ το Γιαννιώτικο ποδόσφαιρο δεν θα πάει μπροστά αν συνέχιζαν να υπάρχουν τρεις ομάδες σε μια πόλη που τότε δεν είχε πάνω από 40.000 κατοίκους. 

Έτσι το 1962 συγχωνεύτηκαν Ατρόμητος και Ολυμπιακός και με την υπ’ αριθμό 398/27-9-1962 προήλθε ο «Αθλητικός Όμιλος Ιωαννίνων Α.Ο.Ι.». Και οι δύο ομάδες Α.Ο.Ι και Αβέρωφ ήταν στη Β’ Εθνική, χωρίς όμως τίποτα το αξιόλογο. Μόνο ο Αβέρωφ το 1963 έφτασε στα ημιτελικά του κυπέλλου Ελλάδος αποκλείοντας Απόλλωνα Αθηνών, Ολυμπιακό Κοζάνης και ΠΑΟΚ. Πλέον στα Γιάννινα ωρίμασε η ιδέα για την τελική συγχώνευση. Τα δύο σωματεία κάλεσαν τα μέλη τους σε γενικές συνελεύσεις για να παρθούν οι αποφάσεις. Στις 20 Απριλίου 1966 ο «Αβέρωφ» είπε ναι και στις 26 Ιουνίου 1966 και ο ΑΟΙ δέχτηκε τη συγχώνευση. Επειδή υπήρχε μεγάλη στενότητα χρόνου ώστε να προλάβει η νέα ομάδα να λάβει μέρος στο πρωτάθλημα της Β’ Εθνικής, με εξπρές νομικές διαδικασίες, αφού ήθελαν να βοηθήσουν την προσπάθεια και οι δικαστικές αρχές προέκυψε το νέο σωματείο. 

Στις 8 Ιουλίου 1966 δημοσιεύτηκε η υπ’ αριθμό 366/1966 απόφαση του πολυμελούς Πρωτοδικείου Ιωαννίνων με την οποία ο ΑΟΙ μετονομάστηκε σε ΠΑΣ Γιάννινα. την ίδια μέρα δημοσιεύτηκε και η 370/1966 απόφαση με την οποία ο Αβέρωφ μετονομάστηκε σε «Μπιζάνι», που θα ήταν το φυτώριο του ΠΑΣ, αλλά ένα χρόνο μετά διαλύθηκε. Έτσι από τις 8 Ιουλίου 1966 και μετά, στα Γιάννινα υπήρχε μόνο ο ΠΑΣ και οι προηγούμενες ομάδες πέρασαν στην ιστορία. Πρωτεύοντα ρόλο στο να γίνουν οι συγχωνεύσεις των ομάδων και να καμφθούν οι αντιρρήσεις και αντιπαλότητες που υπήρχαν έπαιξε ο Ξενοφώντας Κοντούρης που ήταν πρόεδρος της ΕΠΣΗΠ και αποτελεί την πιο λαμπρή προσωπικότητα του Ηπειρωτικού ποδοσφαίρου και όχι μόνο. Το πρώτο επίσημο παιχνίδι πρωταθλήματος έδωσε στις 30 Οκτωβρίου 1966 όπου για το πρωτάθλημα Β' Εθνικής κέρδισε στα Γιάννινα 3-0 τον Ολυμπιακό Πατρών. Στο ματς αυτό το πρώτο γκολ σημείωσε ο Νικήτας Τσίλης που έμεινε στην ιστορία. Η πρώτη άνοδος στην Α' Εθνική σημειώθηκε το 1974 και ο πρώτος υποβιβασμός το 1984, μετά από δέκα χρόνια στο περιβόητο μπαράζ με τον Πανιώνιο στη Λάρισα. Το μπαράζ αυτό ήταν ουσιαστικά και το τέλος μιας δεκαετίας μεγάλων επιτυχιών, με τον κόσμο να μοιάζει με λαϊκό ποτάμι. Έκλεισε το πιο συγκλονιστικό κεφάλαιο της ιστορίας, για τα ακολουθήσουν άλλα κεφάλαια με καλές και άσχημες στιγμές. 

Αρχικά τον ΠΑΣ ήθελαν να τον ονομάσουν το 1966 «Δωδώνη», όπως αποκάλυψε στην εφημερίδα  "Ηπειρωτικός Αγών" ο επίτιμος πρόεδρος της ΕΠΣΗΠ Ξενοφώντας Κοντούρης, αλλά τελικά με ιδέα του αείμνηστου δικηγόρου Πύρρου Ναθαναήλ που ήταν και στην πρώτη διοίκηση, ονομάστηκε «ΠΑΣ Γιάννινα». Το έμβλημα απεικονίζεται η μια όψη από το νόμισμα της αρχαίας Ηπείρου και ειδικά της εποχής του Κοινού των Ηπειρωτών (231-168 π.Χ.) όπου υπάρχει ο ταύρος που ήταν ιερό ζώο της αρχαιότητας και η επιγραφή ΑΠΕΙ ΡΩΤΑΝ που σημαίνει στην γενική της Δωρικής έκφρασης «Των Ηπειρωτών». Πρώτος πρόεδρος ήταν ο γιατρός Περικλής Γιαννής που ήταν και ο τελευταίος πρόεδρος του Αβέρωφ πριν από τη συγχώνευση.  Πρώτος προπονητής ο ομογενής από τη Ρουμανία Χούμης. Ο ΠΑΣ το 1979 λόγω καθιέρωσης του επαγγελματικού ποδοσφαίρου στην Ελλάδα μετατράπηκε σε ΠΑΕ με αρχικό μετοχικό κεφάλαιο 8.000.000 δραχμές. Πρώτος πρόεδρος της ΠΑΕ ΠΑΣ Γιάννινα εξελέγη ο επιχειρηματίας Κώστας Αναστασίου.