Ο Κ. Μπανιάς μιλά για την ιστορία του Αρτινού ποδοσφαίρου

Ο Κώστας Μπανιάς (δεξιά στη φωτογραφία) ξεναγεί τον Βαγγέλη Γυφτόπουλο στην έκθεση που έγινε στην Άρτα

ΠΗΓΗ: ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝ

Την Μεγάλη Εβδομάδα στην αίθουσα «Σκουφάς» της Άρτας λειτούργησε έκθεση φωτογραφιών αθλητικών ενθυμημάτων, όπου από εκαντοντάδες φωτογραφίες του αθλητικογράφου Κώστα Μπανιά «παρέλασε» η ιστορία του Αρτινού ποδοσφαίρου.
Κυρίως αποτυπώθηκε η ιστορική διαδρομή της θρυλικής Αναγέννησης που στη δεκαετία του ’70 διεκδίκησε με αξιώσεις άνοδο στην  Α’ Εθνική βγάζοντας μεγάλους παίκτες και η πορεία των ομάδων Παναμβρακικός, Αετός, Ολυμπιακός Άρτας που το 1960 συγχωνεύτηκαν και έκαναν την ομάδα σύμβολο του ποδοσφαίρου της περιοχής. Βρεθήκαμε στην έκθεση που έγινε στην Άρτα και φιλοξενούμε μια σημαντική συνέντευξη με τον Κώστα Μπανιά που χάρη στο δικό του μεράκι συγκεντρώθηκε ένα αρχείο θησαυρός που μπορεί να αξιολογηθεί ανάλογα. Ο Κώστας Μπανιάς είναι μια εμβληματική φυσιογνωμία στην κοινωνία της Άρτας, που ασχολείται επί πολλά χρόνια με την ιστορία του ποδοσφαίρου της περιοχής αλλά και γενικότερα του αθλητισμού.

-Κώστα Μπανιά πόσες στον αριθμό είναι οι παλιές φωτογραφίες της συλλογής σου;

Ο Κώστας Μπανιάς με το πλούσιο φωτογραφικό υλικό 

«Πολλές… Πάνω από 3000 φωτογραφίες. Είναι αυτές που τοποθετήθηκαν στην έκθεση αλλά ειδικά για την Αναγέννηση έχουμε και πολλές άλλες στο σύνδεσμο Αρτινών φιλάθλων».

-Πως βρήκες όλες αυτές τις φωτογραφίες που αποτυπώνουν εν μέρει και την ιστορία της Άρτας στον τομέα του αθλητισμού.

«Διάφορες οικογένειες μου έδιναν τα πρωτότυπα των φωτογραφιών, τις αποτύπωνα εκ νέου εγώ και τις επέστρεφα σεβόμενος ότι είναι οικογενειακά κειμήλια. Στη συνέχεια έτρεχα να μάθω και να γράψω ποιοι εικονίζονται στις φωτογραφίες με ένα μικρό βιογραφικό τους, ποια θέση έπαιζαν, πόσα γκολ έβαλαν κλπ. Αν δεν ξέρει ο θεατής ποιοι εικονίζονται δεν έχουν αξία και οι φωτογραφίες. Σα να είναι βουβός κινηματογράφος».

-Προσωπικά μας φαντάζει δύσκολη αυτή η προσπάθεια, θέλει γνώσεις της ιστορίας της περιοχής, τρέξιμο και χρόνο.

«Όπως τα λέτε έτσι είναι, αλλά αν το κάνεις από μεράκι, όλα αυτά έρχονται σε δεύτερη μοίρα και προέχει μέσα από το φωτογραφικό υλικό να δώσεις κάποιες στιγμές από την ιστορία του Αρτινού αθλητισμού. Οι περισσότερες φωτογραφίες είναι γύρω από το ποδόσφαιρο, αλλά είναι και φωτογραφίες από στίβο, αθλητικές επιδείξεις που γινόταν παλιά στα σχολεία, αλλά και από άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις».

-Πόσες εκθέσεις έχεις κάνει στην Άρτα;

«Αυτή η έκθεση που έκανα φέτος είναι η 3^η στη σειρά στην αίθουσα «Σκουφάς» της Άρτας. Η πρώτη έγινε το 1998, η δεύτερη το 2001 και τώρα είναι η τρίτη στην σειρά έκθεσή μου».

-Δεν υπάρχει τρόπος όλες αυτές οι φωτογραφίες και ότι άλλο υλικό υπάρχει να τοποθετηθούν σε κάποιο εκθεσιακό χώρο και να είναι σαν ένα μουσείο αθλητικών ενθυμημάτων της Άρτας;

«Όπως είναι στα Γιάννινα στο χώρο του ΠΕΑΚΙ. Έκανα αυτή την πρόταση στο νέο Δήμαρχο Αρταίων, τον κύριο Χρήστο Τσιρογιάννη και μου είπε ότι θα δει το θέμα. Θα έρθουν και άλλες φωτογραφίες από άλλους φίλους. Να γίνει και στην Άρτα ένα αθλητικό μουσείο».

-Για να μιλήσουμε Κώστα λίγο για το ποδόσφαιρο στην Άρτα. Από πότε ξεκινά η ιστορία του;

«Από το 1924 που ήρθαν και οι Πρόσφυγες από τον Πόντο, τη Σμύρνη και τη Μικρά Ασία. Τότε υπήρχε μια ομάδα που δεν είχε αναγνωριστεί επίσημα από το Πρωτοδικείο και την ονόμαζαν «Ήπειρος». Το 1927 έγινε ο «Ανεξάρτητος Αθλητικός Όμιλος Άρτας», που ένα χρόνο μετά ονομάστηκε «Παναμβρακικός». Ο Παναμβρακικός διατηρήθηκε μέχρι το 1960 που έγινε η συγχώνευση με τον Αετό και τον Ολυμπιακό Άρτας και δημιουργήθηκε η θρυλική Αναγέννηση που υπάρχει και στις μέρες μας. Είπαμε το 1928 έγινε ο Παναμβρακικός. Τον Ιούνιο 1931 ιδρύθηκε ο «Άραχθος» η γνωστή στην Άρτα «Πανεργατική» με απροκόκκινες φανέλες. Μέσα στο 1931 έγινε ένα άλλο σωματείο ο «Κεραυνός Άρτας» με πράσινες και άσπρες φανέλες. Μετά τον πόλεμο ο Ναπολέοντας Ζέρβας έκανε την «Εθνική Νεολαία». Το 1947 επαναδραστηριοποιήθηκε ο «Παναμβρακικός» που όπως είπα πριν, είχε εμφανιστεί το 1928. Τον Αύγουστο 1948 έγινε ο «Αετός» Άρτας και το 1950 ιδρύθηκε ο «Ολυμπιακός» Άρτας. Το καλοκαίρι 1960 οι ομάδες Παναμβρακικός, Αετός, Ολυμπιακός, συγχωνεύτηκαν και έγινε η Αναγέννηση Άρτας με σήμα το γεφύρι».

-Απ’ ότι βλέπω, ευρέως γνωστές είναι οι ομάδες που συγχωνεύτηκαν και έγινε η Αναγέννηση. Πες μας τους πρώτους προέδρους των ομάδων αυτών.

«Στον Αετό πρόεδρος ήταν ο φαρμακοποιός Γιώργος Αναλογίδης. Μετά ο δικηγόρος Χατζηγιάννης και ο Καραπέτσης. Στον Ολυμπιακό πρόεδροι πέρασαν ο Αλέκος Πλάκας, ο δικηγόρος Στράτος Πατσαλιάς, ο πατέρας μου Χρήστος Μπανιάς. Στον Παναμβρακικό πρόεδρος ήταν ο φυσικός Χαράλαμπος Σαλούρος, ο εφοριακός Σπύρος Πανής, ο Πέτρος Διαμάντης, ο Καζαντζής και άλλοι».

-Με τις ομάδες ασχολήθηκαν απ’ ότι μας λέτε κορυφαίες προσωπικότητες της περιοχής.

-Στις φωτογραφίες που ήταν στην έκθεση υπάρχουν και πρόσωπα που πέρασαν στην ιστορία. Όπως ο στρατηγός Κατσαδήμας, ο Θρασύβουλος Τσακαλώτος, ο εφοπλιστής Ποταμιάνος που ήταν στην Πρέβεζα και άλλοι».

-Πριν γίνει το 1960 η Αναγέννηση υπήρχε αντιπαλότητα με το χρώμα των τοπικών ντέρμπι ανάμεσα σε Αετό, Παναμβρακικό και Ολυμπιακό;

«Όπως υπήρχαν στα Γιάννινα τα περίφημα ντέρμπι μεταξύ των ομάδων Ατρόμητος, Αβέρωφ, Ολυμπιακός, το ίδιο γινόταν στην Άρτα με τις τοπικές ομάδες. Πάντα στις τοπικές κοινωνίες κυριαρχούν οι λόγοι γοήτρου, που προκαλούν τοπικούς ανταγωνισμούς με τα καλά της ευγενούς άμιλλας αλλά μερικές φορές και με ακρότητες. Ειδικά η αντιπαλότητα ήταν μεταξύ Παναμβρακικού και Αετού. Ο Παναμβρακικός είχε μεγαλύτερη ιστορία, ο Αετός είχε δυνατή ομάδα, που κέρδισε και τα περισσότερα ντέρμπι».

-Ο Ολυμπιακός Άρτας είχε καμία σχέση με τον γνωστό Ολυμπιακό Πειραιώς; Απ’ αυτόν πήρε το όνομα;

«Όχι δεν είχε σχέση με τον Πειραιά. Τον έφτιαξαν εδώ στην Άρτα κυρίως οι καταγόμενοι από τους Μελισσουργούς ένα ορεινό χωριό των Τζουμέρκων. Επειδή ο Ολυμπιακός ήταν η 3^η δύναμης της Άρτας φαινόταν ότι είχε περισσότερο κόσμο. Γιατί όταν έπαιζε με τον Παναμβρακικό όλοι οι φίλαθλοι του Αετού υποστήριζαν τον Ολυμπιακού. Το ίδιο γινόταν και όταν έπαιζε κόντρα στον Αετό. Πήγαιναν οι φίλαθλοι του Παναμβρακικού στο γήπεδο και ήταν με τον Ολυμπιακό».

-Πάμε τώρα στο 1960 που συγχωνεύτηκαν οι ομάδες αυτές και έγινε η Αναγέννηση. Πως ξεπεράστηκαν όλες αυτές οι αντιπαλότητες που υπήρχαν;

-Στην αίθουσα «Σκουφάς» της Άρτας που έγινε και η έκθεσή μου έγιναν όλες οι συζητήσεις για τη συγχώνευση. Έγιναν πολλές συναντήσεις, γενικές συνελεύσεις των σωματείων, κατ’ ιδίαν συναντήσεις και τελικά πήραν την κοινή απόφαση να υπάρχει μια δυνατή ομάδα στην Άρτα και να συσπειρώσει γύρω της όλο τον κόσμο. Έξι χρόνια μετά, το ίδιο παράδειγμα ακολούθησαν το 1966 και στα Γιάννινα που ίδρυσαν τον ΠΑΣ από τη συγχώνευση Ατρόμητου, Αβέρωφ και Ολυμπιακού. Θα έλεγα ότι η συγχώνευση της Άρτας ήταν οδηγός και παράδειγμα προς μίμηση σε πολλές άλλες πόλεις που έκαναν συγχωνεύσεις όπως στη Λάρισα, στα Γιάννινα, στη Βέροια, στις Σέρρες, στην Κατερίνη, στην Κοζάνη και αλλού».

-Πως προέκυψε αγαπητέ Κώστα Μπανιά το όνομα Αναγέννηση;

«Στην αρχή ήθελαν να πουν τη νέα ομάδα «Πύρρος», από το βασιλιά της Ηπείρου. Πάλι δεν τους καθόταν καλά. Μετά είπαν «Αμβρακία». Ιστορικό όνομα αλλά πάλι έψαχναν για κάτι άλλο, ώσπου μέσα από τις συζητήσεις προέκυψε το όνομα Αναγέννηση, με ασπρόμαυρες φανέλες και σήμα το ιστορικό γεφύρι της Άρτας».

-Πως ήταν το ξεκίνημα της νέας ομάδας;

«Ξεκίνησε από το πρωτάθλημα Ηπείρου και στη συνέχεια ανέβηκε στη Β’ Εθνική διεκδικώντας και άνοδο στην Α’ Εθνική αρχές της δεκαετίας του ’70. Υπήρχαν καλοί ποδοσφαιριστές που την έκαναν σημαντική δύναμη σε λίγα χρόνια, σε σημείο που  να ξεχαστούν οι παλιές ομάδες, με την έννοια ότι ο κόσμος συσπειρώθηκε αμέσως κάτω από τη σημαία της νέας ομάδας. Στην αρχή έδινε αγώνες με τις τρεις ομάδες των Ιωαννίνων που υπήρχαν σημαντικοί παίκτες όπως οι Τσανακτσής, Κλήμης, Τζαμάκος, Καραμανωλάκης, Ζώης, Κόκκας, Κρικώνης, Σιόντης και άλλοι και μετά υπήρχαν τα ντέρμπι με τον ΠΑΣ Γιάννινα που έχουν τη δική τους ιστορία».

-Μιας και ανέφερες το όνομα του αείμνηστου Στάθη Τσανακτσή, να σε ρωτήσω Κώστα, αληθεύει αυτό που έμαθα στα Γιάννινα ότι παράγοντες του Απόλλωνα Αθηνών είδαν στην Άρτα τον Τσανακτσή και του έκαναν το 1955 τη μεταγραφή; Στέκομαι στο όνομα του Τσανακτσή γιατί ήταν ο πρώτος Ηπειρώτης γέννημα θρέμμα που το 1957 έπαιξε και στην Εθνική Ελλάδος. Μάλιστα χωρίς να είναι σε ομάδα του ΠΟΚ αφού το 1959 πήγε στον Ολυμπιακό.

«Έγινε κάπου στα 1953 με 1954, ίσως και το 1955 ένα φιλικό στην Άρτα του Παναμβρακικού με τον μεγάλο τότε Απόλλωνα Αθηνών. Ο Παναμβρακικός για να μη φάει πολλά γκολ ζήτησε ενισχύσεις από Γιάννινα και γκολκίπερ αγωνίστηκε ο Στάθης Τσανακτσής που ήταν παίκτης του Ατρόμητου Ιωαννίνων. Φιλικό ήταν, δεν υπήρχε πρόβλημα να παίξει παίκτης άλλης ομάδας. Ο Στάθης έκανε μεγάλη εμφάνιση, έπιανε τα άπιαστα όπως λέμε στο ποδόσφαιρο, με αποτέλεσμα με αφορμή αυτό το παιχνίδι που έληξε με σκορ 1-1 να ενδιαφερθεί σοβαρά ο Απόλλωνας και έτσι έγινε η μεταγραφή. Είχε ένα σημαντικό παράγοντα ο Απόλλωνας, τον Οικονόμου και αυτός έκανε τη μεταγραφή».

-Να κλείσουμε αυτή την παρένθεση και να γυρίσουμε στην ιστορία της Άρτας. Ποιος ή ποιοι προπονητές έβαλαν τις βάσεις για να γίνει η μεγάλη Αναγέννηση;

«Ήταν ο Κώστας Σωτηριάδης ο λεγόμενος «Κωστάρας» που έκανε καλή δουλειά. Ήταν στα νιάτα του εξτρέμ στον Πανιώνιο και την εθνική ομάδα. Δούλεψε επίσης στην αρχή ο παλιός τερματοφύλακας του Ολυμπιακού Στέλιος Κουρουκλάτος, ο Διμητσάνας, ένας παλιός παίκτης του Παναθηναϊκού που δεν θυμάμαι το όνομά του. Το 1964 υποβιβάστηκε η Αναγέννηση από τη Β’ Εθνική και επέστρεψε μετά το 1968. Πήρε ένα πολύ σπουδαίο προπονητή, τον Σιδηρόπουλο από τη Θεσσαλονίκη που έκανε πολύ σκληρή προπόνηση. Έβγαλε πολλούς νέους παίκτες αυτός όπως τους Σιακούφη, Νίκου, Ευταξία, Τσίτσικα, Κοντογιώργο, Χρηστάκη, Λάιο και άλλους. Μετά τον Σιδηρόπουλο ήρθε προπονητής στην Άρτα ο Καρποδίνης που πριν ήταν στην τεχνική ηγεσία του Παναιτωλικού. Καλός προπονητής κι αυτός. Στη συνέχεια ανέλαβε την τεχνική ηγεσία ο Δημητρίογλου και το 1972 προπονητής έγινε ο Ανδρέας Παπαεμμανουήλ, ο γνωστός «κούνελος» μόλις σταμάτησε το ποδόσφαιρο. Με τον Παπαεμμανουήλ προπονητή διεκδίκησε άνοδο στην Α’ Εθνική που την έχασε θα έλεγα στα σημεία, ενώ το 1976 έχει δουλέψει και ο Νίκος Πάγκαλος, ο προπονητής που με τον Πάνο Μάρκοβιτς έκαναν μεγάλη τη Δόξα Δράμας».

-Απ’ ότι βλέπουμε στα αρχεία των εφημερίδων είχε και πολύ κόσμο η Αναγέννηση. Ήταν μια ιδιαίτερα δημοφιλής ομάδα.

«Δεν γέμιζε μόνο το γήπεδο, αλλά και όλος ο λόφος και τα μπαλκόνια των σπιτιών που είναι δίπλα από το γήπεδο. Μέχρι πάνω στις στέγες, στα κεραμίδια ανέβαινε ο κόσμος για να δει τους αγώνες της. Επίσης αρκετοί φίλαθλοι την ακολουθούσαν και στα εκτός έδρας παιχνίδια».

-Ξεχώριζαν και τα μεγάλα ντέρμπι με τον ΠΑΣ Γιάννινα.

«Άστα αυτά τώρα πέρασαν. Γιατί γινόταν και επεισόδια. Τώρα είμαστε όλοι αδέλφια. Δεν υπάρχουν οι παλιές αντιπαλότητες».

-Πες μας Κώστα Μπανιά τα μεγάλα ονόματα που πέρασαν στην εποχή της μεγάλης Αναγέννησης κατά τη δεκαετία του ’70;

«Λάιος, Χρηστάκης, Παντελής, Τσιάφης, Γιαννούλης, Σιακούφης, Σκούρας Λάμπρος, Νικηφόρος Κοντογιώργος, Κώστας Τζαχρήστας, Κώστας Αμβράζης, Μπέκας, Βασίλης Ρέντζος, Σωτήρης Πέτσας που έπαιξε σε πολλές θέσεις ακόμα και τερματοφύλακας, Τάκης Κουτσογιώργος, Μάκης Τσίτσικας, Κώστας Νίκου, Κώστας Ευταξίας, Φόρος Παπαδιώτης και Θωμάς Δημουλίτσας που ήρθαν με μεταγραφή από την Πρέβεζα, Ηλίας Βάσιος που ήρθε από τα Γιάννινα και άλλοι. Ας με συγχωρέσουν αν ξέχασα κάποιους και δεν τους ανέφερα».

-Για να ολοκληρώσουμε. Δικαιούνταν η Αναγέννηση άνοδο στην Α’ Εθνική;

«Ναι πριν ανεβεί ο ΠΑΣ Γιάννινα το δικαιούνταν η Αναγέννηση. Θα δείτε για πολλά χρόνια τερμάτιζε στη 2^η και 3^η θέση. Από λεπτομέρειες έχασε την άνοδο στην Α’ Εθνική. Αλλά έπεσε πάνω σε δυνατές ομάδες Απόλλωνα, ΠΑΣ Γιάννινα, ΟΦΗ, Παναχαϊκή, Κόρινθο και δεν μπόρεσε να πετύχει αυτό τον μεγάλο στόχο. Τότε υπήρχαν ομαδάρες, δεν είναι όπως σήμερα η Β’ Εθνική».

-Βλέπουμε ότι οι περισσότεροι παίκτες στη μεγάλη Αναγέννηση ήταν ντόπιοι. Συνεπώς η Άρτα είναι ποδοσφαιρομάνα.

«Βεβαίως είναι ποδοσφαιρομάνα η Άρτα. Οι μοναδικές μεταγραφές ήταν ο Βάσιος από τα Γιάννινα και οι Παπαδιώτης, Δημουλίτσας από την Πρέβεζα. Και αυτοί Ηπειρώτες ήταν. Όλοι οι άλλοι ήταν παίκτες από την περιοχή της Άρτας».

-Το γήπεδο ήταν εκεί που είναι σήμερα από παλιά;

«Παλιά το γήπεδο ήταν εκεί που είναι το στρατόπεδο «Παπακώστα» στο πεδίο βολής στην είσοδο της πόλης όπως ερχόμαστε από το Μενίδι. Τον Ιούνιο 1937 μεταφέρθηκε στη θέση που είναι σήμερα. Φυσικά κατά καιρούς έγιναν διαμορφώσεις και ανακατασκευές αλλά από το 1937 μέχρι σήμερα είναι στην ίδια θέση».