ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Τα 52α γενέθλια του θρυλικού "Άγιαξ της Ηπείρου"

Ο ΠΑΣ τη σεζόν 1968-69. Οι εικονιζόμενοι είναι οι πρώτοι στυλοβάτες της ομάδας.

ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΓΥΦΤΟΠΟΥΛΟΥ

Ο ΠΑΣ γιορτάζει σήμερα τα 52 χρόνια από την ίδρυσή του. Ιδρύθηκε στις 8 Ιουλίου 1966, αφού την ημέρα εκείνη δημοσιεύθηκε στο Πρωτοδικείο Ιωαννίνων η σχετική απόφαση (366/1966) με την οποία εγκρίθηκε το καταστατικό του νέου συλλόγου με την επωνυμία «Πανηπειρωτικός Αθλητικός Σύλλογος – ΠΑΣ Γιάννινα».

Αυτό ήταν το τελικό αποτέλεσμα μιας μεγάλης προσπάθειας που άρχισε να γίνεται από τις αρχές της δεκαετίας του ‘60 στα Γιάννινα, με σκοπό να πάψουν οι αντιπαλότητες ανάμεσα στις τρεις ομάδες που υπήρχαν, δηλαδή Ατρόμητος, Αβέρωφ, Ολυμπιακός, καθώς φωτισμένα μυαλά της εποχής έβλεπαν ότι αυτός ο κατακερματισμός των δυνάμεων δεν οδηγούσε πουθενά.

Ο Όσκαρ Αλβαρέζ υπήρξε ο μεγαλύτερος κανονιέρης του ΠΑΣ

Και ήταν πλεονασμός για τα Γιάννινα της δεκαετίας του ’50 και ’60 να έχουν τρεις ομάδες, να είναι χωρισμένοι οι φίλαθλοι και οι διακρίσεις να φτάνουν μέχρι την συμμετοχή στη Β’ Εθνική. Μια εποχή που ομάδες άλλων πόλεων όπως η Δράμα, τα Τρίκαλα, ο Βόλος, η Χαλκίδα, οι Σέρρες, το Ηράκλειο, η Πάτρα, κατάφεραν να βγάλουν ομάδες στην Α’ Εθνική που ήταν ένα μακρινό όνειρο για τους Γιαννιώτες. Έτσι άρχισε να μπαίνει η ιδέα της συγχώνευσης των ομάδων και της δημιουργίας μιας δυνατής ομάδας που θα βγάλει την Ήπειρο από την  ποδοσφαιρική απομόνωση. 

Το 1962 συγχωνεύτηκαν Ατρόμητος και Ολυμπιακός και προήλθε ο «Αθλητικός Όμιλος Ιωαννίνων Α.Ο.Ι.». Και οι δύο ομάδες Α.Ο.Ι και Αβέρωφ ήταν στη Β’ Εθνική, χωρίς όμως τίποτα το αξιόλογο. Άρχισαν από κάθε πλευρά να ασκούνται πιέσεις για την τελική συγχώνευση του Α.Ο.Ι και του «Αβέρωφ». Το 1966 η προσπάθεια έπιασε τόπο. 

Ο ιστορικός αρχηγός του ΠΑΣ Γιώργος Σιόντης 

Οι γενικές συνελεύσεις των δύο σωματείων αποφάσισαν να για την τελική συγχώνευση. Στις 8 Ιουλίου 1966 δημοσιεύτηκε η απόφαση του πολυμελούς Πρωτοδικείου Ιωαννίνων με την οποία ο ΑΟΙ μετονομάστηκε σε ΠΑΣ Γιάννινα και ο Αβέρωφ μετονομάστηκε σε «Μπιζάνι», που θα ήταν το φυτώριο του ΠΑΣ, αλλά ένα χρόνο μετά διαλύθηκε. Έτσι από τις 8 Ιουλίου 1966 και μετά, στα Γιάννινα υπήρχε μόνο ο ΠΑΣ και οι προηγούμενες ομάδες πέρασαν στην ιστορία. Η πλήρης ονομασία είναι «Πανηπειρωτικός Αθλητικός Σύλλογος Γιάννινα». Ως έμβλημα επιλέχτηκε η μια όψη από το αρχαίο νόμισμα της Ηπείρου, απεικονίζοντας τον ταύρο, την δάφνη με την επιγραφή «ΑΠΕΙ ΡΩΤΑΝ» που σημαίνει στην γενική της Δωρικής έκφρασης «Των Ηπειρωτών». 

Τάκης Γραμμενιάτης, από τα καλύτερα μπακ στην Ελλάδα

Το 1972 έγινε κάτι το πρωτόγνωρο στο ελληνικό ποδόσφαιρο με την άφιξη των Αργεντινών στα Γιάννινα Παστερνάκη, Γκλασμάνη, Κοντογιωργάκη, Μοντέζ, Αλβαρέζ, Λίσα που άλλαξαν το σκηνικό όχι μόνο του ΠΑΣ αλλά και του ελληνικού ποδοσφαίρου εκείνη την εποχή. Ήταν κάτι το μοναδικό και ανεπανάληπτο για τα Γιάννινα καθώς ο ΠΑΣ ανέβηκε πολλά επίπεδα με εκείνους τους μεγάλους παίκτες από τη Λατινική Αμερική. Είχε και αξιόλογους Έλληνες παίκτες όπως οι Σιόντης, Τσουρλίδας, Γραμμενιάτης, Μάντος, Χατζηκαπετάνης, Βογιατζής, Μπρεντάνος, Παπάζογλου, Παπαχρήστου, Σοφιάς, Παπαγγέλης, Λιάκος, Τσιριμώκος, Σεϊταρίδης, Πρίσκας, Μάιπας, Μπονόβας, Παπαγεωργίου, Αλεξάκης και άλλοι που έκαναν τη μεγάλη πορεία στη δεκαετία 1972-82 που είναι η πιο σημαντική μεγάλη διαδρομή. Υπήρξαν και μετέπειτα καλοί ξένοι παίκτες όπως οι Εσπινόζα, Ράντισιτς που βοήθησαν την ομάδα στη δεκαετία του '70.

Μη ξεχνάμε και τους πρώτους στυλοβάτες της ομάδας, που ξεκίνησαν τον ΠΑΣ Γιάννινα, όπως οι Παπλιάκος, Παπακοσμάς, Οικονομίδης, Τσιώλης, Τσίλης, Καραμανωλάκης, Τσιούρης, Μαυριδόπουλος, Τσόμπας, Μανέγας, Μάντζιος, Κανερνής, Τζαμάκος, Αναστασίου και άλλοι που στήριξαν στα πρώτα βήματα την ομάδα, για να ορθοποδήσει, να ξεπεραστούν οι κραδασμοί των αντιθέσεων και να γίνει αποδεκτή η συγχώνευση από όλους τους Γιαννιώτες. 

Ο Χουάν Μοντέζ στους ώμους των φιλάθλων στην πρώτη άνοδο στην Α' Εθνική

Η περίοδος 1973-1974 θα μείνει ως ορόσημο στην ιστορία του ΠΑΣ γιατί είναι η χρονιά που ανέβηκε για πρώτη φορά στην Α’ Εθνική κατηγορία και στην οποία παρέμεινε στην συνέχεια για 10 ολόκληρα χρόνια. Εκείνη την χρονιά ο «Αγιαξ της Ηπείρου» ήταν αχτύπητος, όχι μόνο για τα δεδομένα της Β’ Εθνικής, αλλά και της ανώτερης κατηγορίας. Πρόεδρος ήταν ο αείμνηστος Κώστας Μπέγκας ένα χρόνο μετά εξελέγη και Δήμαρχος Ιωαννίνων. Προπονητής ο Νίκος Αλέφαντος και στο τέλος ο Ριγκάνι. Στη δεκαετία 72-82 καταγράφηκαν οι μεγαλύτερες επιτυχίες στην ιστορία του ΠΑΣ, όπως και στην τελευταία εξαετία με την έξοδο στην Ευρώπη. Ο ύμνος που ταυτίστηκε με τις θρυλικές εποχές και με την ιστορία της ομάδας είναι του Αλέκου Κιτσάκη. 

Ο ΠΑΣ τερμάτισε τρεις φορές στην 5^η θέση του πρωταθλήματος Α’ Εθνικής που είναι η οροφή των επιτυχιών του, έφτασε δύο φορές στα ημιτελικά του Κυπέλλου Ελλάδος, έπαιξε μία φορά στο Βαλκανικό Κύπελλο και μία φορά στο Γιουρόπα Λιγκ. Πρώτος πρόεδρος ήταν ο αείμνηστος Περικλής Γιαννής και προπονητής ο Κώστας Χούμης. Πρώτη σεζόν στην Α’ Εθνική ήταν 1974-75 με πρόεδρο τον Ελευθέριο Καλογιάννη και προπονητή τον Αντώνη Γεωργιάδη. Μακροβιότερος πρόεδρος είναι ο Γιώργος Χριστοβασίλης και προπονητής ο Γιάννης Πετράκης.